Weergaven: 1618
Ruimte geven aan een bijenvolk
Eén van de moeilijkheden als beginnende imker is inschatten wanneer een bijenvolk extra ruimte nodig heeft.
- Wanneer geef je een extra wasraam of lege, uitgebouwde raat?
- Wanneer plaats je de honingzolder op de bijenkast?
Een gebrek aan ruimte is de belangrijkste oorzaak van het zwermen van bijen. Om zwermstemming of zwermdrift in een bijenvolk te vermijden dien je als imker op tijd ruimte te geven aan het bijenvolk.
Hoe stel je vast dat een bijenvolk te weinig ruimte heeft?
Een eerste indicatie van plaatsgebrek in een bijenkast zijn een overvloed van darrencellen aan de rand van de raten.
Een andere een indicatie van bijen met een gebrek aan plaats en mogelijk al snode zwermplannen zijn lege cellen tussen het broed die gevuld worden met nectar. Door de cellen te vullen beperken de bijen de ruimte voor de koningin om eitjes te leggen en verzekeren ze zich dat het broednest dat overblijft nadat moeder de bij op zwermtocht vertrekt niet te groot is zodat de achterblijvende bijen ervoor kunnen zorgen.
Moerdoppen die belegd zijn met een eitje of waar al een klein beetje koninginnenbrij in te vinden is zijn ook een duidelijk teken van plaatsgebrek in de bijenkast. Zoek in dat geval even naar de moer. Lijkt ze kleiner te zijn dan anders? Dan gaat ze al enkele dagen naar de fitness om haar klaar te maken voor de inspannende vliegreis van het zwermen. De bijen bereiden de zwerm zorgvuldig voor en beginnen enkele dagen voor het zwermen de koningin minder te voeden. Ook dit is een manier van de bijen om de moer minder eitjes te laten leggen en het resterende broednest klein te houden. Bovendien is de moer zo een pak fitter en kan ze mee vliegen met de volwassen vliegbijen tijdens de zwerm.
Bij deze indicaties is het uitbreiden van het bijennest met lege raten in het broednest of een extra honingzolder aangewezen. Soms kan het al te laat zijn en is de zwermneiging niet meer uit het volk te krijgen. Dan maak je best een broedaflegger of een kunstzwerm of zet je de moer een twee tal weken in arrest met een arrestkooi zoals de izolator chmary.
Uitbreiding bijenvolk met waswafel naast broednest
Na half maart kan je in een goed bevolkte bijenkast een overtollig voederraam verwijderen en vervangen door een waswafel. Deze waswafel hang je net naast het broednest tussen het laatste raam met broed en het (eerste) raam met stuifmeel. Zo kunnen de jonge bijen zich al gaan bezig houden met het uitbouwen van dit raam.
Het bijenvolk heeft zo weer ruimte om het broednest uit te breiden. Als imker volg je op hoe snel de bijen deze wasraat uitbouwen. Zo weet je tot wat het volk in staat is en kan je verder uitbreiden met nieuwe waswafels.
Op twee standen gaven we telkens 5 bijenkasten een extra wasraam op zondag 19 maart. Bij controle op donderdag 23 maart 2023 stelden we volgende vast:
- Stand 1: waswafel in elke kast in uitbouw
- Stand 2: waswafel in elke kast volledig uitgebouwd en in 3 kasten ook al belegd met eitjes
De bijen bouwen dus ook in matige weersomstandigheden (wisselvallig met temperaturen tot max 15°) en bij enkel dracht van wilg & kerspruim de wasraten uit.
De jonge bijen kunnen zich zo bezig houden met wat ze graag doen, nl. was produceren en het nest uitbouwen. Het volk kan verder uitbreiden op één broedromp en zodra ook de kersen in bloei komen en de temperaturen stijgen kunnen we uitbreiden met een volledige bak opgebouwde waswafels of nieuwe wasraten.
Wanneer de honingzolder plaatsen?
Een honingzolder plaats je wanneer de broedbak vol bijen zit en wanneer de voorjaarsdracht echt op gang komt. Typisch is dat begin april wanneer de eerste kersenbomen in bloei komen en bij goed weer.
In de honingzolder hang je uitgeslingerde ramen van vorig jaar. Heb je die niet dan hang je wasramen. Wanneer de kersen bloeien en de temperaturen hoog genoeg zijn (+15°C) zullen de bijen de raten beginnen uitbouwen. Je kan ook een deel lege ramen en nieuwe wasramen hangen. De lege ramen hang je dan best in het midden, de nieuwe raat hang je ernaast. De bijen vullen eerst de middelste ramen en bouwen de raten uit zodra ze de plaats nodig hebben.
Het uitbouwen van de wasramen gebeurt door de jonge huisbijen van een tweetal weken oud. Bijen hebben naast nectar en stuifmeel vooral ook warmte nodig om wasramen uit te bouwen. Door links en rechts in de honingzolder enkele vulblokken te hangen concentreer je de opstijgende warmte uit het broednest in het midden en bouwen de bijen de was sneller uit.
Om te vermijden dat de koningin eitjes gaat leggen in de honingzolder leg je een moerrooster op de broedbak.
Elk jaar is anders, lees hier wanneer we dit jaar in april 2023 en vorig jaar in maart 2022 de honingzolder plaatsen
Lees meer over bijenzwermen
Lees meer over de bijen in maart